Magia

Geneza energii magicznej

Prosta ludność Śródziemia zwykła określać mianem „magii” wszystkie zjawiska, których wyjaśnienie wykracza poza ich możliwości. Osoby posługujące się sztucznymi ogniami, alchemicy wytwarzający eliksiry o potężnym działaniu czy genialni medycy niejednokrotnie nazywani są czarodziejami, a ich umiejętności mylnie odbierane jako przejaw nadprzyrodzonych mocy.

Zrozumienie istoty magii wymaga poznania genezy powstania świata, określanego mianem Ardy – materialnego świata stworzonego przez Ojca Wszechrzeczy (Eru Ilúvatara) dla swoich Dzieci (elfów i ludzi). W pierwszej kolejności stworzeni zostali Ainurowie – istoty duchowe, które zamieszkały poza czasem i miały był narzędziem w rękach Jedynego. Natchnieni przez Ojca Wszechrzeczy zaczęli tworzyć niezwykłą muzykę, która zapoczątkowała istnienie świata. Część z nich zstąpiła na Ardę ograniczając swe działanie tylko do jej obszaru. Najpotężniejsi z nich, nazywani Valarami, stali się opiekunami świata i zamieszkujących go istot. Pomocników Valarów określa się mianem Majarów, zaś pozostałych, pomniejszych Ainurów po prostu duchami. Valarowie i Majarowie zwykli przybierać formę cielesną, upodabniając się do elfów i ludzi. Pozostałe byty duchowe przybierają najróżniejsze formy, najczęściej zwierząt i innych pomniejszych stworzeń. Cechuje ich inteligencja, zdolność porozumiewania się i wolna wola. Przyjęło się zaliczać do tej grupy m.in. Smoki, Wielkie Orły czy Wargów. Duchy związane ściśle z jednym z żywiołów określa się mianem żywiołaków. Można je napotkać w odmętach jaskiń i podziemi.

Obecność istot duchowych w świecie materialnym sprawiła, że dwa światy zaczęły się przenikać. Zjawisko nazywane magią jest w praktyce umiejętnością czerpania energii duchowej z otoczenia (najczęściej z żywiołów lub przedmiotów nasyconych energią) i wykorzystania jej do kreowania lub zmiany materii według swej woli. Nie licząc Ojca Wszechrzeczy i Valarów, będących manifestacją jego woli w świecie materialnym, wszystkie inne istoty, które są w stanie wykorzystywać energię duchową mają znacznie ograniczoną moc. Kreacja materii wymaga nie tylko potężnego źródła, ale osłabia siłę duchową osoby, która się jej podejmuje. Czas zregenerowanie się po akcie duchowej kreacji jest zależny od siły duchowej osoby, która się go podejmuje, a w skrajnym wypadku może doprowadzić do jej unicestwienia.

Znane istoty korzystające z energii duchowej

Najpotężniejszą z istot kroczących po Śródziemiu, potrafiącą wykorzystywać energię duchową do swych nikczemnych celów był Sauron, upadły Majar, służący jedynemu Valarowi, który zwrócił się przeciwko swemu Stwórcy – Władcy Ciemności, Morgothowi. Dzięki swej mocy był on w stanie kreować i utrzymywać konstrukcję całych twierdz. Część swojej przeklętej energii zamknął w Pierścieniach Władzy, stworzonych przez Elfów pod wpływem jego podszeptów. Gdy wykryto jego spisek własnoręcznie wykuł Jedyny Pierścień w ogniach Góry Przeznaczenia, który miał mu posłużyć do przejęcia władzy nad pozostałymi. Przedmioty te, nasycone jego energią miały potężną moc, która była w stanie zdominować osobę będącą w ich posiadaniu, szczególnie gdy cechowała ją znacznie mniejsza siła duchowa. W ten sposób powstali Nazgule, Upiory Pierścienia – dawni władcy ludzi, którzy zostali zdegenerowani pod wpływem mocy Saurona zamkniętej w Pierścieniach. Potężną grupę istot posiadającą ograniczoną moc duchowej kreacji, wysłaną do Śródziemia, aby wesprzeć elfy i ludzi w walce ze złem są Istari, Majarowie pod postacią ludzi, nazywani potocznie Czarodziejami. Powszechnie znanych jest tylko pięciu spośród nich. Gandalf Szary, Saruman Biały, Radagast Bury i dwóch błękitnych czarodziejów nieznanych z imienia. Ich celem jest wsparcie elfów i ludzi dobrą radą, wskazanie właściwej ścieżki i pomoc w walce ze złem. Choć zakazano im prób zdobycia władzy nad innymi istotami ich materialne ciało sprawia, że są podatni na podszepty zła podobnie jak ludzie.

Przedmioty magiczne

W Śródziemiu odnaleźć można wiele przedmiotów, w których zaklęto energię duchową podobnie jak miało to miejsce z Pierścieniami Władzy. Każdy z nich może posiadać inne właściwości i różnić się potęgą w zależności od użytego źródła i ilością uwięzionej energii. Mogą one wyglądać niepozornie i przez wiele lat ukrywać swą prawdziwą naturę. Czerpanie energii duchowej z tego typu przedmiotów jest najprostszą formą korzystania z „magii” dostępną dla każdego. Wiąże się to ze znacznym ryzykiem, ponieważ jeśli energia przedmiotu przewyższa siłę duchową właściciela, może odebrać mu wolną wolę i przejąć nad nim kontrolę. Przykładem przedmiotów stworzonych przy użyciu energii duchowej są Pierścienie Władzy, palantiry i artefakty, ale także mniej potężne przedmioty takie jak liny i płaszcze elfów, lembasy i niezwykłe pierścienie (np. Elessar, posiadający właściwości uzdrawiające). Jedną z form zaklinania energii duchowej w przedmiotach jest język runiczny. Dzięki nanoszeniu na pozornie zwyczajne przedmioty znaków runicznych ich twórca jest w stanie umieścić w nich pewien zasób energii, nadając im konkretne cechy uznawane za magiczne. Na kartach historii zapisało się kilku znamienitych elfickich i krasnoludzkich rzemieślników, którzy byli w stanie formować ciągi znaków runicznych opisujących otaczającą ich energię duchową. Choć umiejętność ta zanikała przez setki lat, szczęśliwie w Śródziemiu wciąż można odnaleźć zapiski runiczne, spisane ich ręką na specjalnych zwojach, ukryte w odmętach jaskiń, podziemi, niejednokrotnie strzeżone przez potężne istoty i sługi ciemności. Część mieszkańców Śródziemia wciąż potrafi posługiwać się językiem runicznym, odczytywać go i przenosić na przedmioty nadając im niezwykłe właściwości.

Zdolności magiczne

Energia duchowa potrafi przybierać liczne formy. Czysta kreacja materii jaką posługują się Czarodzieje (Istari) jest rzadkością. Znacznie częściej energia duchowa pochodzi z przedmiotów, w których została zaklęta. Ta forma posługiwania się magią jest znacznie prostsza, ale wiąże się z ryzykiem utraty kontroli. Energia tego typu nie podlega woli właściciela, a pochodzi z samego przedmiotu dając pozorne przeświadczenie o władzy nad nim. Tylko potężne istoty, cechujące się ogromną siłą duchową są w stanie narzucić zaklętym przedmiotom swoją wolę.

Energia pochodząca ze sfery duchowej potrafi objawiać się w postaci specjalnych zdolności o niezwykłym charakterze, które nie są odbierane jednoznacznie jako przejaw magii. Przykładem tego typu umiejętności jest dar jasnowidzenia, który jest niczym innym jak zdolnością do odczytywania wiadomości zapisanych w sferze duchowej przenikającej świat materialny, lecz ukrytych przed wzrokiem zwykłych śmiertelników. Byty duchowe niejednokrotnie wykorzystują osoby wrażliwe na ich energię, aby przekazać wiadomości, które mają wpłynąć na losy mieszkańców Śródziemia. Należy jednak pamiętać, że część istot ze sfery duchowej odwróciła się od Jedynego, służąc Władcy Ciemności. Ich podszepty, choć kuszące, mogą okazać się zgubne.

Najwięcej osób posiadających niezwykłe zdolności narodziło się wśród Elfów, będących rasą Pierworodnych, która od tysięcy lat uczyła się korzystać ze sfery duchowej, aby wzmacniać swoje umiejętności. Przykładem jest dar uzdrawiania. Część prastarych elfickich medyków jest wstanie za sprawą energii duchowej zwiększyć skuteczność w leczeniu ran lub zmniejszaniu bólu, czemu przypisuje się magiczne pochodzenie. Legendy głoszą, że część Elfów potrafi wpływać na przyrodę i narzucać swoją wolę zwierzętom. Ostatnią ze zdolności rzekomo potrafią się posługiwać także Rohirrimowie, którzy podobno są w stanie zaklinać swoje konie.

Moc płynąca z muzyki

Muzyka jest formą manifestacji energii duchowej, która zapoczątkowała stworzenie świata materialnego. Ojciec Wszechrzeczy wraz ze swoimi sługami – Valarami stworzył Ardę, materialny świat będący miejscem gdzie zamieszkać miały Dzieci Jedynego – Elfowie i Ludzie. Akt tworzenia odbył się za sprawą Pieśni Ainurów, która opisywała powstanie świata i stała się rzeczywistością. Nic więc dziwnego, że pieśni tworzone przez bardów obdarzonych darem przez Jedynego są w stanie wpływać na otoczenie i często bywają odbierane jako czysta magia. Słowa i dźwięki, które powstają za ich sprawą są kontynuacją Pieśni Tworzenia podyktowanej przez samego Eru Ilúvatara, choć mieszkańcy Śródziemia w większości nie są tego świadomi. Mimo to bardowie cieszą się powszechnym uznaniem i są częstymi gośćmi na dworach, niejednokrotnie pełniąc rolę doradców, a także towarzysząc ruchom całych armii. Wśród muzyków można odnaleźć przedstawicieli wielu ras. Każda z ras posiada własne upodobania co do rodzaju muzyki czy najczęściej używanych instrumentów. Elfowie do swych pieśni zazwyczaj wybierają harfy i flety, krasnoludowie bębny i lutnie, zaś ludzie zdają się nie przywiązywać do tego większej wagi.

Czarna magia, nekromancja

Morgoth, nazywany Władcą Ciemności był jedynym Valarem, który sprzeciwił się Jedynemu, pragnąć władzy dla siebie. Został on Upadłym Valarem i przeciągną na swoją stronę część Majarów nazywanych od tej pory Umajarami i Balrogami. Wspólnie ze swoimi sługami starał się wypaczyć dzieło Ojca Wszechrzeczy tworzone przy udziale Valarów, którzy pozostali mu wierni.

Występek Pana Ciemności sprawił, że część energii znajdującej się w sferze duchowej uległa degeneracji. Słudzy Morgotha zaczęli wykorzystywać tą energię jako źródło swoich mocy. Ten rodzaj energii został zaklęty w Pierścienie Władzy będące najpotężniejszym istniejącym artefaktem. Ciemna energia jest nienaturalnym i podstępnym źródłem, które jest zarazem bardzo kuszące. Możliwość czerpania z energii duchowej zawsze odbywa się za przyzwoleniem Valarów, będących przedłużeniem woli Jedynego. Każdy, kto jest w stanie z niej korzystać robi to za ich zgodą i zawsze stoi za tym konkretny cel. Każda z istot korzystająca z czystej energii ma pewne zadanie do wykonania, swoje własne przeznaczenie. Wyjątek stanowi ciemna energia, która znajduje się poza jakąkolwiek kontrolą, dlatego może z niej korzystać każdy, kto znajdzie ku temu sposobność.

Osoby, które uległy pokusie władzy i skłoniły się ku praktykom czarnej magii określa się mianem Czarnoksiężników. Dzięki swej mocy, płynącej z ciemnej energii, są oni w stanie degenerować otaczającą ich materię, zaburzając ich naturę. Przykładem takich praktyk jest nekromancja, polegająca na przechwytywaniu dusz zmierzających do Domu Mandosa i wykorzystywaniu ich do własnych celów, choćby jako upiory posłuszne ich woli. Nekromanci potrafią także „ożywiać ciała”, traktując je jako puste naczynie zdolne do przyjęcia złych duchów na usługach Czarnoksiężnika. Dusze zmarłych potrafią pozostać uwięzione w świecie materialnym Ardy za sprawą klątwy rzuconej przez potężne istoty, do czasu spełnienia pewnych warunków, jednak nie powinno mylić się tego z nekromancją. Osoby uprawiające czarną magię czynią to najczęściej w tajemnicy ze względu na powszechny zakaz jej stosowania. Jest ona praktykowana najczęściej na wschodzie i południu, przez Easterlingów, Variagów, Haradrimów i Czarnych Numenoryjczyków.