Tekst źródłowy strony Ludzie z Dale i Esgaroth

„Za dawnych dobrych czasów, gdy na północy kwitło zamożne miasto Dale, ludzie z Jeziora byli bogaci i możni, po wodach żeglowały całe flotylle, niektóre statki wiozły złoto, a inne — rycerzy w zbrojach, toczyły się tu wojny i dokonywały wielkie dzieła”  — J.R.R. TOLKIEN „HOBBIT, CZYLI TAM I Z POWROTEM”

===Wstęp===
Są to ludzie z północy, potomkowie tych ludów z których i dawni Edainowie się wywodzili. Nie wiadomo dokładnie, kiedy przybyli do Rhovanionu, dość, że w zbliżonym czasie, co krasnoludowie osiedlili się w górnym biegu Bystrej Rzeki, zakładając piękne miasto Dale, które stało się stolicą i głównym ośrodkiem królestwa o tej samej nazwie. Przez kolejne lata rozwijało się bardzo pomyślnie, było ważnym ośrodkiem handlowym. Swoją świetność i dobrobyt zawdzięcza przyjaźni z krasnoludami z plemienia Durina. 

Ci, którzy mieszkają nad Długim Jeziorem, stanowią społeczność Esgaroth, lecz lata wspólnej egzystencji niemal całkowicie zatarły różnice kulturowe pomiędzy mieszkańcami obu miast. Nigdy zresztą nie było tych różnic tak wiele. Prowadzą ożywione kontakty handlowe z państwem krasnoludów w Ereborze którym włada Thror oraz elfami z Mrocznej Puszczy.

===Charakter===
Jako śmiertelnicy, są krótkowieczni w porównaniu z elfami czy krasnoludami, przeżywają więc swe krótkie życie z ogniem i pasją, niespotykaną u żadnej innej rasy. Zamiłowani bohaterowie, odkrywcy, kupcy i podróżnicy, znajdują przyjemność w kontaktach z innymi ludami. Charakter rasy ludzkiej jest bardzo zróżnicowany. Mają skłonność do łączenia się w grupy oparte na bliższej rodzinie, darzą wielkim uczuciem swoich partnerów i dzieci. Są liczni, łatwo przystosowując się do każdych warunków. Wykonują wszelkie zawody, niezależnie od tego, jak bardzo muszą się do nich dostosowywać. Inne rasy oskarżają ich o brak szacunku do historii, lecz to przecież naturalne, iż ludzie, których życie jest względnie niedługie, a ich kultura wiecznie się zmienia, mają krótszą pamięć zbiorową niż krasnoludy czy elfy.

===Region===
Większość zamieszkuje Dale, miasto-państwo, położone nad rzeką Celduiną, w rozległej dolinie u południowych stoków Ereboru, między dwoma wysuniętymi ramionami tej góry. Słynie z targu obfitującego we wszelkie dobrodziejstwa, a mieszkańcom przewodzi król Girion. Handluje się tam winem i płodami ziemi. Panuje pokój i dobrobyt. Część ludności mieszka jednak w Esgaroth, mieście osadzonym na wbitych głęboko w dno jeziora drewnianych palach. W czasie napiętych stosunków między ludami Północy, umiejscowienie w strategicznym punkcie między Leśnym Królestwem elfów, Dale a Samotną Górą ma swoje wady i zalety. W czasach pokoju Miasto na Jeziorze stało się centrum handlowym Rhovanionu.

===Wygląd===
Fizycznie ludzie osiągają wzrost przeciętnie między 1,5 a dwoma metrami i wagę od 50 do 120 kilogramów, choć zdarzają się odchylenia od normy. Mężczyźni są zwykle więksi i silniej zbudowani od kobiet. Ze względu na pokrewieństwo z Rohirrimami, często wśród Ludzi z Dale spotyka się jasnowłosych, rosłych ludzi podobnych do Jeźdźców Rohanu, ale ich kolor skóry, oczu i włosów może przybierać różne odcienie. Za sprawą skłonności do migracji oraz krótko żyjących pokoleń, ludzie są bardziej zróżnicowani fizycznie od innych powszechnych ras.

===Odporność===
Normalna.

===Zdolności===
Mieszkańcy Dale rozumieją mowę drozdów i używają ich do przesyłania wiadomości ludziom znad Długiego Jeziora.

===Długość życia===
Najczęściej wynosi około 80 lat.

===Język===
Posługują się mową pokrewną językowi adûnaickiemu i podobną do Westronu. Potrafią również porozumiewać się z drozdami.

===Obyczaje===
Ludzie z Dale i Ludzie znad Jeziora są potomkami tych samych, potężnych niegdyś mieszkańców Północy, Nortów. Dzisiaj różnice między nimi wynikają raczej ze specyficznego położenia tych obu osiedli ludzkich. O ile mieszkańcy Dale to dumni ludzie, bardzo przywiązani do tradycji i starych praw, w których dojrzeć można pozostałości po spuściźnie kultury starożytnych królów Północy, to Ludzie Jeziora są bardziej otwarci na świat i wszystko, co niosą ze sobą podróżni i kupcy ze wszystkich zakątków Śródziemia. Ich przywiązanie do przeszłości objawia się w sposobie bycia i myślenia. Ludzie z Dale przede wszystkim cenią odwagę, honor oraz przedsiębiorczość. Są wspaniałymi rzemieślnikami oddając na praktyki do kopalń i kuźni krasnoludzkich swoich młodych mieszkańców w zamian za bycie oknem na świat dla ich wyrobów. Przewodzi im król Girion.

Natomiast mieszkańcy Esgaroth są nowocześni i elastyczni w swym sposobie bycia. Cenią sobie otwartość i umiejętność adaptowania z innych kultur wszystkiego co dobre, piękne i pożyteczne. Objawia się to w ich charakterze, w którym dominuje serdeczność i ciekawość względem obcych. Są głównie handlarzami i flisakami. Na czele miasta stoi Rządca, wybierany przez mieszkańców spomiędzy starszyzny.

===Relacje===
W zamian głównie za żywność, otrzymują znakomite krasnoludzkie wyroby z metalu, przede wszystkim broń. Wielu rzemieślników z Dale uczyło się tajników kunsztu od ereborskich mistrzów. Zaś Ludzie z Esgaroth stali się naturalnym pośrednikiem w handlu między krasnoludami i elfami, choć między ludźmi znad Jeziora a elfami z lasów dochodzi czasem do kłótni o to, do kogo należy utrzymanie spławności Leśnej Rzeki i pilnowanie porządku na jej brzegach. Starsze rasy z polecenia swych królów dbają o interesy handlowe i polityczne ich ojczyzn. Wrogami ludzi są przede wszystkim orkowie, wargowie oraz smoki.

===Religia===
Niesformalizowana, oparta na skąpych elfickich przekazach. Objawia się jedynie we wzywaniu Valarów życząc komuś pomyślności bądź w przypadku niebezpieczeństwa.

===Broń===
Dowolna.

===Zbroja===
Dowolna. Cenią sobie kolczugi krasnoludzkich kowali.

===Ubranie===
Głównie wełna i płótno. Mężczyźni noszą koszule i spodnie, kobiety spódnice i suknie, używają też ozdób. Stroje zdobią cennymi, lecz oszczędnymi wstawkami a materiały z których sporządza się odzież oraz jakość zbroi i oręża rycerzy z Dali nie mają sobie równych. Ludzie z Esgaroth często noszą podbijane futrem skórzane kaftany, koszule, spodnie, buty i kaptury. W stylach ubioru panuje duża różnorodność.